Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Haarlem Stadsschouwburg.jpg

NaamStadsschouwburg, Haarlem
PlaatsHaarlem
TypeTheatergebouw
ArchitectJ.A.G. van der Steur
Bouwjaar1918
Verbouwd in2003-2008
Openingsdatum30 september 1918
OpeningsvoorstellingDe Heks van Haarlem, treurspel der onzekerheid van Frederik van Eeden
Wikidata ID (Q-nummer)Q2372875
 Website


Bekijk de van Wikimedia / Wikipedia over Stadsschouwburg, Haarlem


Stadsschouwburg Haarlem front.jpg

Info Waarde
Afbeelding Stadsschouwburg Haarlem front.jpg
Postcode: 2011 VG
Openingsdatum: 1 jan 2008
Op de kaart: Ga naar kaart...
Wikimedia Commons: Galerie (Wikimedia Commons)
Gelegen in: Haarlem (Q9920)


Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina Stadsschouwburg Haarlem op Wikipedia.

Informatie

Op vrijdag 26 september 2008 opende de geheel verbouwde stadsschouwburg haar deuren. Vrijwel exact 90 jaar na de oorspronkelijk opening op 30 september 1918 met het stuk De Heks van Haarlem, dat Frederik van Eeden speciaal voor de toen nieuwe Stadsschouwburg, die de allereerste schouwburg in Haarlem uit 1849 moest vervangen, had geschreven. De Haarlemse toneelschrijver Ad de Bont zet deze traditie voort met een nieuw geschreven werk: Batte, een eigenwijze musical.
In de periode tussen De Heks van Haarlem en Batte hebben er vele verbouwingen plaats gevonden in deze Stadsschouwburg. De meest intensieve waren de laatste vijf jaar voor de heropening, maar het is de moeite waard. Architect Erick van Egeraat heeft de Stadsschouwburg prachtig gerenoveerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Het gebouw kan weer 90 jaar mee.

Bouwgeschiedenis

De oude schouwburg van Haarlem, gebouwd in 1849. Litho P. Blommers. Collectie TIN. Stadsschouwburg Haarlem (1918), na de heropening in 2008. Foto: Sjaak Kempe.
De schouwburg die in 1918 gebouwd werd, verving de oudere schouwburg aan de Jansweg uit 1849 (zie litho links). Dit was een onaanzienlijk gebouw. >br/> Architect: J.A.G. van der Steur; Bouwjaar: 1918

Op 6 mei 1914 ontving de Haarlemse Gemeenteraad een anoniem aanbod van 250.000 gulden voor de bouw van een nieuwe schouwburg, op voorwaarde dat deze zou verrijzen op het Wilsonplein. Ook de architect was al gekozen: J.A.G. van der Steur. Deze had zelfs de bouwtekeningen al gereed.
Het aanbod bracht een brede discussie over de voors en tegens van zo’n schouwburg teweeg. Het was maar de vraag of een nieuwe Haarlemse schouwburg te exploiteren viel, want de Haarlemmers gingen voor grote producties toch naar Amsterdam.
Uiteindelijk werd het aanbod geaccepteerd, mede omdat alle bouwkosten door de schenker gedragen zouden worden. De Haarlemse aannemer Saeys startte in de winter van 1915-1916 met de grondwerkzaamheden. Het graven van de bouwput was een enorme klus, omdat alles met de hand werd gedaan. Toch verliet al begin februari 1916 de laatste kruiwagen het bouwterrein. De Eerste Wereldoorlog zorgde uiteraard voor vertraging; de aanvoer van bouwmaterialen stagneerde en de prijzen schoten omhoog. Het aanbod van de schenker om ook de bijkomende bouwkosten te betalen kon blijkbaar niet vervuld worden: het gerucht ging zelfs dat de man overleden was. Toen er toch meer geld beschikbaar kwam, kon de bouw voortgezet worden. Op 19 februari 1918 was de schouwburg klaar. Directeur werd G.J. van Gasteren, de voormalige exploitant van de schouwburg aan de Jansweg. De meningen over de nieuwe schouwburg waren verdeeld. De goede akoestiek werd geprezen, evenals de ruime zitplaatsen en de brandpreventie, maar verder vond men het een ouderwets, weinig vernieuwend gebouw. Precies vijftig jaar na het bericht van de schenking maakte de gemeenteraad het goed bewaarde geheim van de naam van de schenker bekend: J. Krol Kzn., rentenier die bij de Deli Maatschappij in India zijn fortuin verdiend had.

In april 2003 werd de schouwburg voor drie jaar gesloten in verband met een grootschalige verbouwing en restauratie. Door financiële problemen werd pas in 2006 met het werk begonnen. De heropening vond plaats op 26 september 2008, met een muziektheaterproductie van Huis aan de Amstel, toneelgroep Wederzijds en Holland Symfonia.
T.g.v. het negentig jarig bestaan verscheen in 2009 Het Geschenk door Ko van Leeuwen&Wim de Wagt ( ISBN 978-90-77842-33-1).

Stadsschouwburg Haarlem produceert ook zelf voorstellingen, zie daarvoor een overzicht van producties

Premieres

Een chronologisch en daaronder een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:

 
Medea - Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Van Lier) - 1884-12-26
Gravin Sarah - Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Van Lier) - 1903-03-10
Rosalie - Gelegenheidscombinaties - 1903-03-26
Koning Oedipus - Haarlemsch Tooneel - 1903-09-01
Mésalliance - N.V. Het Rotterdamsch Tooneelgezelschap - 1906-12-08
Paraselsus - De Hagespelers (1907-1912) - 1908-03-07
't Rustige donker - De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) - 1908-12-03
Fatsoen - De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) - 1908-12-03
Den speijghel der salicheyt van Elckerlijc - De Hagespelers (1907-1912) - 1909-02-28
Huislijke haard - De Hagespelers (1907-1912) - 1909-03-15
Nieuwe wetten (Die strengen Herren) - N.V. Het Rotterdamsch Tooneelgezelschap - 1912-03-23
De sabijnsche maagdenroof - N.V. Het Tooneel - 1914-04-29
Die schöne Cubanerin - Wiener Operette - 1915-03-08
'n Schoon avontuur - N.V. Het Tooneel - 1915-04-08
Der lustige Ehemann - Internationale Tooneelvereeniging - 1915-04-15
Het recept voor huiselijke vrede - Internationale Tooneelvereeniging - 1915-04-15
De vlinder (Peau Neuve) - Internationale Tooneelvereeniging - 1915-09-14
De trein van 8 uur 47 - Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Jef Mertens) - 1915-10-24
De voddenraper van Parijs - Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging - 1915-12-19
De list van Pierrot - Duo de Cock - 1916-01-16
Hobsons' dochters - N.V. Het Rotterdamsch Tooneel - 1916-02-26
Juffrouw Beulemans gaat trouwen (Beulemans marie sa fille) - Internationaal Operette Gezelschap - 1916-09-03
De dame van Maxim - Hollandsch Tooneel 1915-1918 - 1917-01-05
De vrome Habakuk - Haagsch Tooneelensemble o.l.v. Henri Poolman - 1917-09-23
Verhaal van den bode (Gijsbrecht) - Jan Musch - 1919-04-09
De dijk - Jan Musch - 1919-04-09
Vrede - Jan Musch - 1919-04-09
Lucifer (1455 tot het 4de bedrijf) - Jan Musch - 1919-04-09
Zegepraal - Jan Musch - 1919-04-09
Spaansche Brabander (tweede deel) - Jan Musch - 1919-04-09
Scheepspraat - Jan Musch - 1919-04-09
Het schrijverke - Jan Musch - 1919-04-09
Boerengezelschap - Jan Musch - 1919-04-09
De paradijsvloek - Het Schouwtooneel - 1919-09-09
De val van den tyran - Het Schouwtooneel - 1919-09-13
Vadertje Langbeen (Daddy-long-legs) - Het Schouwtooneel - 1919-10-03
De voorgevel - Het Schouwtooneel - 1919-10-14
Kitty - Het Schouwtooneel - 1919-11-14
De meteoor - Het Schouwtooneel - 1920-01-16
Zijne Majesteit - Het Schouwtooneel - 1920-03-12
Mariken van Nieumweghen - Het Schouwtooneel - 1920-04-17
Paschen - Het Schouwtooneel - 1920-04-27
Mignon - Nationale Opera N.V. - 1920-10-25
Een gescheiden vrouw - Het Schouwtooneel - 1920-10-29
Sint Jansvuur - Het Schouwtooneel - 1920-12-10
De hofloge - Het Schouwtooneel - 1921-01-15
Het gouden juk - Het Schouwtooneel - 1921-02-15
Belachelijke hoofsche juffers - Het Schouwtooneel - 1921-04-02
Dokter tegen wil en dank - Het Schouwtooneel - 1921-04-02
Othello - Het Schouwtooneel - 1921-09-07
… overige resultaten

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007